75 jaar Spaanse Burgeroorlog en Revolutie

Door: Hessel Schaaf

Op 19 juli 2011 is het 75 jaar geleden dat de Spaanse Burgeroorlog in 1936 losbarstte. Als reactie op een staatgreep van het leger op 17 juli, namen boeren en arbeiders in heel Spanje de wapens op om de jonge Spaanse republiek te verdedigen. Het leger, gesteund door werkgevers, de kerk en verscheidene andere conservatieve delen van Spanje wenste een halt toe te roepen aan hervormingen die de bevoorrechtte positie van deze groepen aantastten. Het verzet tegen de opstand kwam niet van de republiek en de gematigde krachten die haar bestuurden. Het waren arbeiders en boeren die haar verdedigden. Veel van deze gemarginaliseerde groepen wensten echter verder te gaan dan slechts het verdedigen van de republiek. Omdat deze groepen nu bewapend waren en er van het staatsapparaat weinig over was, kon worden overgegaan op een reeds lang bestaande wens: Revolutie.





De conflicten die in 1936 tot uitbarsting kwamen gingen ver terug in de Spaanse geschiedenis. Strijd tussen grootgrondbezitters en boeren, de kerk en antiklerikalen en het opkomende kapitaal tegen de arbeiders. Kortom, conservatisme tegenover progressie. In 1931 was Spanje een republiek geworden. Vele revolutionairen stelden echter al dat het voor de republiek onmogelijk zou zijn om de positie van arbeiders en boeren werkelijk te verbeteren. Deze analyse bleek pijnlijk juist. Van 1931 tot 1936 verkeerde Spanje in een staat van extreme sociale en politieke onrust. Wilde stakingen, opstanden, politieke moorden en brute repressie polariseerden de samenleving tot het uiterste. De republiek bleek inderdaad niet in staat te zijn de positie van de arbeidersklasse te verbeteren. Evenmin kon ze de heersende klasse gerust stellen dat haar positie niet aangetast zou worden. Hierdoor hadden weinig mensen na de verkiezingen in februari 1936 de illusie dat de parlementaire democratie nog kans van slagen had. Links sprak openlijk over revolutie, rechts over een staatsgreep en fascisme.


Lees verder op de site van de ASB:  http://anarcho-syndicalisme.nl/wp/?p=1021