Strafrechtelijke ontruiming kraakpanden in strijd met mensenrechten

Utrecht -28 oktober 2011- De Nederlandse Staat verliest wederom van krakers. De Hoge Raad bevestigt dat een ontruiming van een woning zonder voorafgaand proces niet is toegestaan. Het belang van het strafrechtelijk kraakverbod is hierdoor twijfelachtig.

Uitspraak Hoge Raad

Op 1 oktober 2010 is het kraakverbod ingevoerd. Het Hof Den Haag oordeelde vijf weken later dat de ontruimingsbevoegdheid in strijd is met mensenrechten. De Nederlandse Staat is hier tegen in cassatie gegaan en vandaag door de Hoge Raad in het ongelijk gesteld. De Hoge Raad viel over het ontbreken van rechtszekerheid bij ontruimingsbevoegdheid. De politie kon zonder controle ontruimen, hierdoor konden ook huurders en zelfs huiseigenaren zonder vooronderzoek of aankondiging worden ontruimd. De Hoge Raad bevestigde dat ontruiming een van de grootste inbreuken is op het huisrecht en dat dit heel nauwkeurig en duidelijk geregeld moet worden.

Kraken in Nederland

Na de uitspraak van het Hof in november stelde het Openbaar Ministerie beleidsregels op, waardoor bewoners vooraf een kort geding aan kunnen spannen. De Hoge Raad bevestigt dat het belang van de krakers moet worden afgewogen tegen het belang van de eigenaar. Wanneer de politie nu strafrechtelijk wil ontruimen, moeten zij in een kort geding de belangen van de eigenaar op kosten van de Staat verdedigen. Dit zet grote vraagtekens bij het nut van een strafrechtelijk kraakverbod. Stichting 138a betoogde al eerder dat het bestuurs- of burgelijk recht afdoende is.

Leegstand

Een woordvoerder van Stichting 138a: "De punten waar krakers voor strijden zijn zeer begrijpelijk. De leegstaande bedrijfsruimte is in vijf jaar verdubbeld naar acht miljoen vierkante meter, terwijl veel sociale huurwoningen worden afgebroken."

Het kraakverbod kwam samen met een wet om leegstand tegen te gaan. Van de 418 gemeenten heeft slechts 1 een (zeer magere) leegstandsverordening aangenomen. Vanuit de overheid gebeurt zeer weinig tegen leegstand. Met de oplopende woningnood is kraken dan ook niet afgenomen sinds de invoering van het verbod.

info voor krakers

• Wonen in een kraakpand is door het kraakverbod minder zeker. Maar door het proefproces van stichting 138a kan je niet meer van de een op de andere dag ontruimd worden.
• De beleidsregels van het OM (PDF) gelden voor ontruiming. Deze vormen een aanvulling op de wet.
• Voortaan worden ontruimingen schriftelijk aangekondigd waarna er binnen 8 weken wordt ontruimd, maar niet in de eerste week. Als je binnen die eerste week een kort geding start, wordt de uitspraak van de rechter afgewacht.
• Het kort geding gaat over de vraag of de politie mag ontruimen dus niet over de vervolging of straf.
• Zodra je een ontruimingsaankondiging hebt ontvangen kun je het best contact met een advocaat of het lokale kraakspreekuur opnemen.
• Er is geen reden meer om de politie net na een kraak op de hoogte te stellen of binnen te laten om leegstand te constateren. Deze keuze is aan jou.
• Het kraken van een pand dat korter dan een jaar leeg staat is even strafbaar als een pand dat al jaren leeg staat.
• Als je een afspraak met de eigenaar hebt gemaakt, zet deze op papier. Je bent dan niet meer strafbaar en je mag ook niet ontruimd worden. Zet ook mondelinge afspraken voor jezelf op papier en zorg dat je hier een kopie van hebt.
• Zorg dat je altijd een kopie van afspraken hebt om aan de politie te geven.
• Contactgegevens van je KSU en advocaten zijn te vinden op kraak-forum.

Het beleid van het OM is ingevoerd naar aanleiding van de uitspraak van het Hof Den Haag op 8 november 2010. De Hoge Raad is in zijn uitspraak ingegaan op het beleid en acht dit voldoende. Bij de Hoge Raad heeft de stichting slechts summier de hiaten in het beleid aangegeven. Een mogelijk tweede proefproces over het beleid wordt overwogen.

De Hoge Raad bevestigde dat het belang van de krakers moet worden afgewogen tegen het belang van de eigenaar. Het strafrechtelijk kraakverbod is niet het krachtig juridisch zwaard in strijd tegen de koevoet. Of een kraakverbod dit ooit zal worden is maar zeer de vraag. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens stelt namelijk zeer strenge eisen aan de toepassing van strafrecht en ontruiming. Het doel van de wetgever was een snelle en effectieve ontruimingsmogelijkheid creëren. Dit is niet gelukt nu dezelfde procedure als in het burgerlijk recht gevolgd moet worden. Stichting 138a roept op om de strafbaarstelling van kraken ter heroverwegen nu deze in de feitelijke ontruimingssituatie niets toevoegt.

Stichting 138a

Dit proces was een initiatief van Stichting 138a, een kennis- en expertisecentrum rondom kraak- en leegstandswetgeving bestaande uit onafhankelijke advocaten en juristen.

geupdate op 2011-10-28 15:38

E-Mail: info[AT]stichting138a.nl Website: http://www.stichting138a.nl